In de regio IJmond zijn er drie meetgroepen, Wijk aan Zee, Velsen, en Beverwijk & Heemskerk. Oude en nieuwe leden kwamen bij elkaar in het Pieter Vermeulen museum in IJmuiden (Velsen). Het doel van de bijeenkomst was om drie tot vijf gezamenlijke doelen te selecteren en een meetstrategie voor de IJmond te bepalen.
Hester Volten van het RIVM en Annabel Thomas van Waag Futurelab waren aanwezig om te helpen met het door ontwikkelen van de strategie en het meetplan. Daarnaast heeft Hester vragen beantwoord over luchtkwaliteit en het meten van fijnstof.
Er zijn drie doelen voor dit jaar gekozen, het gaat voornamelijk om meten van bronnen in de buurt zoals houtstook en Tata Steel en het verbreden van de kennis van het publiek. Ten slotte willen de aanwezigen ook heel graag meedenken met de gemeente over het verbeteren van de luchtkwaliteit. Eigen kennis daarvan is dan ook een goed hulpmiddel.
De effecten van houtkachels
Houtstook is een hot item, zo ook in de IJmond. Het gaat dan om mensen die hun huis verwarmen door middel van een houtkachel, daar komt veel fijnstof bij vrij. In de regio IJmond loopt een pilotproject in opdracht van Hollandse Luchten, TNO en de Omgevingsdienst IJmond om de effecten van houtstook te meten. Lees meer over de pilot Houtstook meten.
Hester moedigt mensen aan om zelf een geurdagboek bij te houden en dit later naast de data te leggen. Zo kan je bekijken of je pieken in de data ziet op het moment dat je buiten houtrook rook. De nieuwe tool met 5-minuten data (in aanvulling op de uurgemiddelden) van het RIVM is hier heel nuttig voor. Let op, deze data wordt maar over de laatste 48 uur opgeslagen.
Een van de nieuwe leden gaat een dagboek bijhouden, waarbij hij elke keer dat hjj zijn eigen houtkachel aansteekt, de meetresultaten bijhoudt. Dit zorgt voor directe gegevens over wanneer er wordt gestookt, met meer zekerheid dan alleen de geur van houtrook. Deze analyses kunnen we combineren.
Tata Steel
Een andere lokale bron in de IJmond is Tata Steel. Kunnen wij de uitstoot van fijnstof bij Tata meten? Een van de leden in Zaanstad heeft een keer een experiment gedaan en aangetoond dat je kan meten dat er fijnstof van het Tata Steel terrein komt (de absolute waarde die hij mat was ca. 2ug/m3 bovenop de achtergrondconcentraties). We besluiten om hem uit te nodigen voor een uitleg.
Verder is Tata Steel op dit moment bezig met een verduurzamingsslag. Kunnen wij meten of de verduurzamingsmaatregelen effect hebben? Dat zou zeer interessant zijn. Waarschijnlijk hebben we daarvoor de NO2 metingen van de Palmesbuisjes nodig, naast de metingen van fijnstof door onze sensoren.
Verbreding van de doelgroep
De aanwezigen zouden graag meer mensen bereiken, en dan vooral jonge gezinnen met kinderen of jongeren die naar de middelbare school gaan. Via GLOBE is Hollandse Luchten betrokken bij een scholenproject waarbij jongeren fijnstof meten. Annabel gaat kijken of zij leden van Hollandse Luchten in de IJmond hier meer bij kan betrekken.
Daarnaast vinden de aanwezigen dat Hollandse Luchten zichtbaarder zou moeten zijn op sociale media. Volgens Hester zijn de artikelen op Hollandse Luchten interessant voor een breder publiek, en zouden mensen deze graag willen delen. Als we een jonger publiek willen bereiken zouden media zoals Instagram of TikTok ook helpen. Annabel gaat het overleggen met het team communicatie van Hollandse Luchten.
Bezorgde burgers
In de IJmond leven ook zorgen over de gemoedsrust van inwoners. Gaan zij zich nu zorgen maken over dingen die zij eerder niet wisten? Sommige leden vinden dat veel van het fijnstof in de lucht deel is van een “algemene deken van fijnstof die over het hele land ligt”. Lokale bronnen zijn maar een klein deel van de luchtvervuiling, en wat kunnen we hier nu echt direct aan doen?
We besluiten dat het een project is van de lange adem en dat we op zoek gaan naar voorbeelden waarbij we actie kunnen ondernemen om de luchtkwaliteit te verbeteren. Burgerwetenschappers staan vaak aan de start van bevindingen of bekendheid rond een bron van luchtvervuiling. Daarna moeten er nog vele stappen volgen om het probleem ook echt te veranderen.
Het grote onderliggende doel is om mensen bewust te maken van de relatie tussen luchtkwaliteit en gezondheid. Daarbij kunnen zij zelf actie ondernemen om deze te verbeteren, en anderen informeren over de invloed van luchtkwaliteit op de gezondheid. Het gaat om kennis en het delen van deze kennis.
Meedenken met de gemeenten
De gemeenten Velsen, Beverwijk en Heemskerk zijn lokale partners van Hollandse Luchten in de IJmond. Nadat er met alle meetgroepen is gesproken, gaan de contactpersonen ook met hen in overleg over gezamenlijke doelen. De aanwezigen geven aan dat ze graag meedenken met de gemeente over het meten en verbeteren van de luchtkwaliteit.
Wil je ook lid worden van Hollandse Luchten? Meld je aan.
Blijf op de hoogte: Aanmelden nieuwsbrief.