De tweede Hollandse Luchten bijeenkomst in de regio Zaanstad staat in het teken van sensoren. Niet alleen krijgen de deelnemers aan het einde een sensor mee naar huis, ook wordt er door verschillende partners uitleg gegeven over het gebruik en de voor- en nadelen van de sensoren.
Sylke van Duijnen van Waag Futurelab leidt de avond, in samenwerking met partners zoals het RIVM, de GGD Amsterdam en de Gemeente Zaanstad. We starten met de introductie van de nieuwe sensor: de Sodaq Air. Zo krijgen deelnemers instructies hoe en waar je de sensor het beste ophangt (zie de presentatie in de bijlage voor extra informatie).
Tobias Koster van de GGD Amsterdam houdt tijdens de avond een presentatie over Palmes-buisjes. Deze buisjes meten de hoeveelheid stikstofdioxide (NO2), die vrijkomt bij verbranding van fossiele brandstoffen. Op de kaart die Tobias laat zien (maps.amsterdam.nl/no2) is duidelijk waar de gemiddelde concentraties van deze stof het hoogst zijn: in de buurt van drukke wegen en nabij industrie. In Zaanstad hangen al ongeveer 23 Palmesbuisjes langs drukke verkeerspunten, het Noordzeekanaal en de Zaan. Een groot voordeel van deze buisjes zijn de kosten; die zijn laag. Een nadeel is echter dat je alleen de gemiddelde concentratie NO2 over vier weken kunt meten. Je kunt dus geen pieken in de concentratie van NO2 ontdekken op korte termijn. Verder geeft Tobias extra uitleg over het meten van fijnstof met sensoren.
Locaties van de Palmesbuisjes in Zaanstad
Tijdens de avond wordt ook besproken wat er gebeurt met de data die de leden ophalen. Belangrijk is dat de leden eigenaar zijn van de data. Zij bepalen wat er met de data gedaan wordt. Hollandse Luchten ondersteunt hierin het beantwoorden van de meetvragen en het nastreven van persoonlijke doelen. Zo kunnen zij helpen om iemand uit de politiek of een expert uit te nodigen, of een bijeenkomst over een specifiek onderwerp te organiseren. Ook wordt de data gedeeld met partners als TNO en RIVM. Zij kunnen met de data aan de slag, zo kan de data over luchtkwaliteit in Zaanstad, maar ook in de rest van Nederland, nog beter worden.
Na een korte pauze gaan we verder met het bepalen van de locaties voor de sensoren. Na de vorige bijeenkomst in Zaanstad zijn vier relevante thema’s naar voren gekomen, waarover de deelnemers meer te weten willen komen door metingen uit te voeren:
- Windrichting & de uitstoot van specifieke bronnen
- Geuroverlast & gezondheidsbeleving in Oud Koog aan de Zaan
- Verkeer & scheepvaart: NO2 meten met Palmesbuisjes
- Vliegverkeer over Westzaan, Krommenie en Assendelft
We besluiten eerst te kijken naar potentiële locaties van sensoren, in plaats van locaties te zoeken bij de bovenstaande thema’s. De deelnemers plakken een rode sticker op een grote kaart van de regio Zaanstad. Hierdoor is goed te zien waar we de meetinstrumenten kunnen plaatsen. Al snel is duidelijk dat we met de aanwezigen een mooie spreiding van luchtkwaliteitssensoren in Zaanstad krijgen in aanvulling op het bestaande netwerk van Palmesbuisjes. Er komen zowel langs de Zaan sensoren om de uitstoot van schepen te meten, als in de buurt van industrie en onder de aanvliegroute van Schiphol. Daarnaast staat een aantal sensoren in de buurt van de snelweg A8. Dankzij deze locaties kunnen we naar verwachting een flink deel van de meetvragen, die tijdens de vorige bijeenkomst zijn opgesteld, beantwoorden.
Aan het einde van de avond nemen de deelnemers hun sensor mee naar huis en kan het meten beginnen. Over ongeveer drie maanden worden de eerste resultaten besproken tijdens een data-analyse bijeenkomst met experts.
Benieuwd naar hoe de eerste bijeenkomst is verlopen? Lees het verslag van de eerste bijeenkomst in Zaanstad.