In Hollandse Luchten meten we stikstofdioxide (NO2). Vooral om de uitstoot van verkeer te meten, omdat verkeer de grootste bron is van de uitstoot van deze stof. De GGD Amsterdam voert voor de Hollandse Luchten meetgroepen stikstofdioxide metingen uit met Palmes diffusiebuisjes. Begin 2023 hebben de meetgroepen meetvragen opgesteld en locaties voor de Palmesbuisjes gekozen. GGD Amsterdam schreef een rapport over de metingen van 2023 en 2024.
Dit artikel geeft een samenvatting van een aantal meetvragen en bevindingen.
Hoeveel stikstofdioxide en fijnstof veroorzaakt het verkeer?
Hoe veel lokale bronnen zoals het verkeer jaarlijks bijdragen aan fijnstof en NO2 kun je per gemeente opzoeken met de GCN-tool: inzicht in lokale emissies en concentraties lucht.
Is er minder fijnstof en stikstof bij 30 km per uur?
De GGD Amsterdam onderzoekt momenteel of het 30km beleid in Amsterdam tot veranderingen in NO2 concentraties heeft geleid. Uit het literatuuronderzoek ’30 km/u in bebouwde kom: positief effect op verkeersveiligheid en leefomgeving‘ blijkt dat 30km zowel goed als slecht kan zijn voor de luchtkwaliteit. Als mensen veel moeten remmen en opstarten (bijvoorbeeld omdat er veel drempels zijn toegevoegd) is de uitstoot hoger. Als de doorstroming goed geregeld is, zou de uitstoot juist lager kunnen worden bij 30 km. Dit heeft dus veel te maken met hoe de weg wordt ingericht.
Hoeveel uitstoot is er als gevolg van starten en stoppen? Ik wil zowel fijnstof als stikstofdioxide meten.
Emissie is de directe uitstoot van een bron. De emissie kan je alleen meten door een meetapparaat direct naast de uitlaat te plaatsen. Opstarten en remmen veroorzaken inderdaad veel uitstoot. Om dit precies te meten zou je een los experiment moeten doen. Er zijn buiten altijd andere bronnen van uitstoot en het hangt heel erg af van de auto zelf, onderhoud van de auto, de wegindeling, de snelheidslimiet etc. De Emissieregistratie doet hier onderzoek naar. Deze resultaten worden gebruikt in modellen om de uitstoot van wegverkeer te berekenen.
Vragen per meetgroep:
Blaricum, Eemnes en Laren
Hoeveel stikstofdioxide is er in Blarcium, Eemnes en Laren gemeten?
In de Blaricum, Eemnes en Laren (BEL gemeenten) hangen 10 palmesbuisjes van GGD Amsterdam. Uit de jaargemiddelden is op te maken dat de NO2 concentratie op alle meetplekken onder de EU norm van 40 μg/m3 zat, maar boven de WHO norm van 10 μg/m3. Op alle meetpunten is de gemiddelde concentratie in 2023 lager dan afgelopen jaren.
De hoogste jaargemiddelden werden gemeten op de locaties LAR1, LAR2 en BL6. Deze meetpunten zijn gelegen rondom drukke verkeerspunten en meten daarom meer directe uitstoot van het verkeer. De laagste gemiddelde metingen waren op BL3, BL7 en BL5. Deze meetpunten zijn tot nu toe elk jaar de laagste. De meetpunten BL3 en BL7 lijken dichtbij de snelweg te liggen, maar liggen toch op minimaal 150 meter afstand met begroeiing ertussen en op een rustige weg. NO2 is zeer vluchtig, dus vanaf 150 meter is de uitstoot van een snelweg al nauwelijks meer van de achtergrond te onderscheiden.
Gooise Meren en Hilversum
Hoeveel stikstofdioxide is er in Gooise Meren en Hilversum gemeten?
In Gooise Meren hangen 10 palmesbuisjes, in Hilversum 5. Uit de jaargemiddelde resultaten is op te maken dat de NO2 concentratie op alle meetplekken onder de EU norm van 40 μg/m3 zat, en op de meeste locaties boven de WHO norm van 10 μg/m3. Op het grootste deel van de meetlocaties was het jaargemiddelde in 2024 lager dan in 2023. Het hoogste gemiddelde werd gemeten op de locaties GV4, GV5 en GV12. Al deze meetpunten zijn gelegen rondom drukke verkeerspunten en hebben daarom meer directe uitstoot van het verkeer gemeten.
Is er invloed van geluidsmuren op de NO2 verspreiding en concentratie rondom snelwegen?
Bij een geluidscherm zou de verwachting zijn dat de NO2 concentraties daarachter lager worden omdat de uitstoot wordt tegengehouden en omhoog stuwt, wat voor meer verspreiding zorgt en daardoor een lagere concentratie. Bebouwing heeft een vergelijkbaar effect afhankelijk van de afstand, hoogte en oriëntatie (Invloed omgeving op luchtkwaliteit | Informatiepunt Leefomgeving).
Uit de Palmes metingen is echter te zien dat er juist hogere concentraties werden gemeten op de locaties GV4 en GV5 (met scherm). De concentraties waren juist lager voor GV1 en GV2. In conclusie waren de metingen bij het geluidscherm waarschijnlijk hoger, omdat de buisjes dichter bij de bron zaten en misschien ook omdat er meer verkeer was. Helaas is het met de huidige gegevens niet mogelijk om precies te bepalen wat voor invloed de geluidschermen hadden op de concentratie NO2
IJmond
Hoeveel stikstofdioxide is er in de IJmond gemeten?
Uit de jaargemiddelde resultaten is op te maken dat de NO2 concentratie op alle meetplekken onder de EU norm van 40 μg/m3 zat, maar boven de WHO norm van 10 μg/m3.Het hoogste gemiddelde werd gemeten op de locaties IJM1, IJM4, IJM6 en IJM8. Deze locaties zijn gelegen op een drukke doorgaande weg en hebben daardoor ook de hoogste concentraties NO2 gemeten. De laagste jaargemiddeldes werden gezien op de locaties IJM2, IJM3, IJM11 en IJM14.
Dit was een greep uit de resultaten van het rapport van GGD Amsterdam over de metingen van 2023 en 2024.