Op dinsdag 22 februari vond de sessie datadoelen plaats voor alle geïnteresseerden in Hollandse Luchten. Het was een van de eerste fysieke bijeenkomsten in twee jaar tijd en daar kwamen veel mensen op af. Er waren verschillende deelnemers uit meetgemeenschappen in de IJmond en Buiksloterham, een student data design en bewoners uit Blaricum en Sassenheim die buiten Hollandse Luchten bezig zijn met het meten van hun omgeving. Daarnaast waren er vertegenwoordigers van Smart City Haarlem, het RIVM, de provincie Noord-Holland en Waag. Met deze groep bogen we ons over de datadoelen voor Hollandse Luchten. Eind 2021 hebben we veel sensoren gerepareerd. In 2022 gaan we door met het meten van de luchtkwaliteit, maar wat doen we vervolgens met de data?
De puzzel van Hollandse Luchten
Het gesprek vond plaats rondom verschillende onderwerpen: inzichten opdoen, kennis delen, beleidsverandering en transparantie & verantwoording. In aparte tafels ging men aan de slag met puzzelstukjes waarop de huidige elementen van Hollandse Luchten stonden beschreven. Men kon ook nieuwe puzzelstukjes toevoegen. Deze stukjes werden vervolgens op een groot vel geplaatst met vier vakken waarvan steeds in het onderste vak een van de doelen stond beschreven. Daarop voortbouwend volgden de lagen technologie, proces en meetgemeenschap. Deze methode is gebaseerd op de public stack, een door Waag gestart initiatief dat open, eerlijke en veilige alternatieven voor internettoepassingen verkent. Iedere tafel werd begeleid door een expert uit het Hollandse Luchten consortium. Een rondgang langs de tafels:
Kennisdeling
Onder leiding van Daniël en Thomas (Smart City Haarlem) werd nagedacht over hoe we intern kunnen communiceren tussen deelnemers en de verschillende meetgemeenschappen. Aan tafel wordt besproken dat naast het openbaar delen van alle data van Hollandse Luchten, het ook belangrijk is om handelingsperspectief te bieden aan deelnemers. Verder wil men graag directer en laagdrempeliger in contact kunnen komen, door bijvoorbeeld een appgroep en lokale nieuwsbrief. Gerard, een Hollandse Held in Beverwijk/Heemskerk, neemt zich direct voor een chatgroep te beginnen voor die meetgemeenschap. Smart City Haarlem stelt voor om daarnaast regelmatig inzichten te delen met de deelnemers middels korte blogs, filmpjes en weekrapporten en neemt dit mee naar de communicatie en community werkgroep.
Beleidsverandering
Hoe wordt een beleidsproces geïnformeerd? Aan tafel bij Maurik (provincie Noord-Holland) en Maartje (RIVM) praatten de deelnemers over de plek die data uit Hollandse Luchten in kan nemen in beleidsvorming. Deelnemers hebben graag inzicht in hoe men van meting tot beleid komt. Hiervoor kan een routekaart gemaakt worden, waarbij er enerzijds door de formele partners informatie wordt gedeeld over hoe beleidsprocessen eruit zien en anderzijds door burgers wensscenario’s worden voorgesteld om vervolgens daartussen aansluiting te vinden. Denk hierbij aan het beïnvloeden van gezondheidsnormen, het meedenken bij gebiedsontwikkeling of het lobbyen voor aansluiting bij het Schone Luchten akkoord. Hierbij speelt samenwerking met gemeentes een grote rol.
Inzichten opdoen
Inzichten opdoen is een voor de hand liggend doel in een burgerwetenschapsproject. Als we hier verder over praten met Gerda en Jeroen, data-analisten bij de provincie Noord-Holland, en een aantal deelnemers, komen er toch hele verschillende ideeën naar boven. Er wordt opgemerkt dat niet alleen de hoeveelheid stof van invloed is, maar ook de soort stof en het aantal verschillende stoffen. Met die informatie kan men beter gezondheidsrisico’s inschatten. Daarnaast willen de deelnemers graag meer weten over de bronnen van luchtvervuiling. Aan de tafel ontstaat het idee om een interactief dashboard te ontwikkelen, zodat deelnemers meer inzichten kunnen ophalen. Binnen Hollandse Luchten bestaan er al tools zoals de Hollandse Luchten kaart, en de Samen Analyseren tool van het RIVM. De data science werkgroep neemt zich voor om de komende tijd sessies te organiseren waarbij samen met de deelnemers verschillende mogelijkheden worden getest. Zo kunnen we stap voor stap vanuit de bestaande onderdelen het ideale dashboard ontwikkelen.
Transparantie en verantwoording
Ten slotte komen we bij de tafel transparantie en verantwoording, een thema waar veel om te doen is in de regio IJmond. Niet iedereen is het eens over welke rol Hollandse Luchten hierin zou moeten spelen. Wel vindt iedereen het belangrijk dat de data van goede kwaliteit is: fijnmazig, betrouwbaar en frequent. Dat iedereen op dezelfde manier tot inzichten komt en dat bekend is wat de onderliggende belangen zijn van alle betrokkenen. Een betrokken deelnemer uit Wijk aan Zee reflecteert dat alle bovengenoemde oplossingen relevant zijn om tot een duidelijke interpretatie en visualisatie van de data te komen. Dit is de prioriteit binnen Hollandse Luchten. Vervolgens kunnen lokale partijen monitoren of afspraken omtrent luchtvervuiling worden nagekomen. Hierbij kunnen individuele deelnemers van Hollandse Luchten een schakel vormen tussen verschillende organisaties, zoals de Dorpsraad van Wijk aan Zee en stichting Frisse Wind.
Een routekaart voor beleidsverandering
Aan het eind van de avond liggen er een hoop ideeën en vervolgstappen op tafel. Veel van de aanwezige partners kunnen hier gelijk mee aan de slag binnen de drie nieuwe werkgroepen van Hollandse Luchten (data science, technologie, en communicatie & community management). In de werkgroepen nemen Hollandse Helden plaats namens de meetgemeenschappen. Naar aanleiding van de uitkomsten van deze avond worden in de komende periode sessies georganiseerd waarbij deelnemers mee kunnen denken over het ontwerp en gebruik van interactieve tools voor data-analyse en de ontwikkeling van een routekaart voor beleidsverandering. Wil je op de hoogte blijven van Hollandse Luchten en de toekomstige sessies?