De meetgroep in Haarlem
De avond begon met een presentatie van Jan Appel over de meetgroep Haarlem. Inmiddels zijn er 17 sensoren actief verspreid door de stad. Daarnaast is er een dekkend netwerk van tientallen NO₂-buisjes. Jan gaf een korte terugblik op de activiteiten die afgelopen tijd hebben plaatsgevonden. Onder andere in de techniek werkgroep, waar zijn medebewoner Leon een eigen display heeft gemaakt die de hoeveelheid fijnstof van de sensor weergeeft.
Benieuwd naar de Haarlemse meetvragen? Die kun je terugvinden op de Hollandse Luchten kaart. Als je op de vraag klikt, vind je ook enkele inzichten die zijn opgedaan. Deze zullen in de komende weken nog worden aangevuld met de informatie uit deze bijeenkomst.
Gezondheid en luchtkwaliteit
Lonneke Haas van de GGD Kennemerland vertelde over de taken van team leefomgeving bij de GGD, luchtverontreiniging en de gezondheidseffecten daarvan. In Haarlem is de grootste bron van stikstof in de lucht verkeer (wat in veel andere gemeenten in Nederland ook het geval is) en voor fijnstof de industrie, maar ook de bijdrage door consumenten (zoals houtstook).
De luchtkwaliteit wordt op verschillende manieren gemonitord in Nederland. Zo heb je de metingen van het Luchtmeetnet en de Palmesbuisjes. Maar de GGD voert ook eens in de zoveel tijd een gezondheidsmonitor uit met vragen voor bewoners en kijkt naar (depositie)onderzoek van instituten als het RIVM. Op dat alles baseert de GGD haar adviezen.
Meetvragen analyseren
Na de presentaties gingen de deelnemers zelf aan de slag. Mark Verschuren van AethiQs liet zien dat veel van de meetvragen uit Haarlem gaan over verkeer, houtstook en de effecten van bouwprojecten. Op twee van deze thema’s, houtstook en verkeer, gingen de deelnemers vervolgens zelf aan de slag om de beschikbare informatie te vinden die je, naast de Hollandse Luchten metingen, zouden kunnen helpen om de meetvragen te beantwoorden.
- Voor houtstook keken de deelnemers naar manieren om de fijnstof metingen te koppelen aan roetmetingen (zoals in het pilotonderzoek met TNO), de officiële metingen van het Luchtmeetnet, data over windrichting en de Stookwijzer.
- Voor verkeer werd besproken hoe extra NO2 buisjes inzicht kunnen geven in effecten van starten en stoppen van auto’s, 30-km zones en (mogelijk) de invloed van vliegverkeer. Hiervoor werd het rapport van de GGD Amsterdam genoemd als belangrijke bron voor inzichten.
De meetgroepen willen in de komende maanden drie van deze onderzoeksvragen verder uitdiepen in samenwerking met AethiQs.
De rol van de gemeente Haarlem
Tot slot presenteerde Marc Plantaz van de gemeente Haarlem de inspanningen van de gemeente binnen het Schone Lucht Akkoord, specifiek op houtstook. Dat laatste is een belangrijk thema voor de gemeente gezien de bijdrage (ca. 23% binnen de nationale fijnstofuitstoot) en de effecten op gezondheid. Er is nauwelijks nationale regelgeving en het is moeilijk te handhaven. Dat is waarom de gemeente inzet op voorlichting en het ontwikkelen van een aanpak van overlastmeldingen. In de toekomst is het een mogelijkheid om het stookwijzer advies verplicht te stellen, net zoals dat nu in Amersfoort gebeurt.
De gemeente ziet de Hollandse Luchten metingen en de NO2 Palmesbuisjes als een waardevolle aanvulling op de officiële luchtmeetnetten en modellen voor het monitoren van de luchtkwaliteit in Haarlem.
Samen verder
Deze avond nam Aukje afscheid als contactpersoon van de meetgroep Haarlem. Jan bedankte haar namens de meetgroep Haarlem. Voor de komende tijd neemt Jikke het van haar over, en ondertussen gaan we op zoek naar een nieuwe community manager!
De bijeenkomst liet zien hoeveel kennis, betrokkenheid en meetkracht er in Haarlem aanwezig is. Dankzij de samenwerking tussen bewoners, de GGD, gemeente en Hollandse Luchten groeit het inzicht in lokale luchtkwaliteit en de mogelijkheden om samen te werken aan een gezonde leefomgeving.